Ο ΕΦΗΒΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ


«Αν αποφασίσω ότι δεν κάνει κρύο, τι με νοιάζει κι αν κάνει παγωνιά. Ακόμα και αν είμαι με φανελάκι, δεν πρόκειται να κρυώσω, ούτε να αρρωστήσω». Αυτή η επιτακτική δήλωση που είναι πάντα επίκαιρη όσον αφορά στην εφηβεία, αυτή η ανάγκη ανεξαρτησίας, ακόμα και σε σχέση με τις καιρικές συνθήκες, υποδηλώνει στην πραγματικότητα την ανάγκη που νιώθει ο έφηβος να οικειοποιηθεί το σώμα του.

Κυρίως στην αρχή της εφηβείας ο έφηβος ενδέχεται να βιώνει το σώμα του σαν ένα αντικείμενο που δεν του ανήκει πραγματικά αλλά παραμένει, κατά κάποιον τρόπο ιδιοκτησία των γονιών του, κυρίως της μητέρας. Για το λόγο αυτό η ανάγκη αποστασιοποίησης και απομάκρυνσης των γονιών έχει ως μεσολαβητικό αντικείμενο το σώμα. Ο έφηβος επιλέγει ένα στυλ ντυσίματος, χτενίσματος, μακιγιάζ, ακόμα και ένα βάδισμα ή έναν τρόπο να κινείται που δείχνουν την ανάγκη του να διαφοροποιηθεί από τις μέχρι τότε παιδαγωγικές συνήθειες και απαιτήσεις των γονιών. Αντίθετα σε άλλες περιπτώσεις, όταν είναι ανέφικτη η επανάσταση ή όταν βιώνεται σαν ιδιαίτερα επικίνδυνη, το σώμα ενδέχεται να καταστεί το κατεξοχήν αντικείμενο παλινδρόμησης1: ο έφηβος θέλει να τον περιποιούνται οι γονείς, κυρίως η μητέρα του.

 

Τέλος το σώμα και όλα όσα συνδέονται με αυτό, αποτελεί ένα αντικείμενο κοινωνικής αναγνώρισης απέναντι στους συνομηλίκους. Οι έφηβοι αποδεικνύουν πόση ενέργεια και υπομονή μπορούν να έχουν για πράγματα που τους ενδιαφέρουν, όπως το να είναι στη μόδα. Συνεπώς δεν είναι παράλογο ότι σε αυτήν την ηλικία και με δεδομένο το άγχος και τη δυσθυμία που καραδοκούν, πολλές παθολογικές συμπεριφορές οργανώνονται γύρω από το σώμα.

1 Παλινδρόμηση συμβαίνει όταν το άτομο επιστρέφει σε προηγούμενα εξελικτικά στάδια.